Diş Protezi

Çeşitli nedenlerle zarar görmüş bir dişin koruma altına alınması veya eksik bir dişin boşluğunun doldurulması amacıyla sabit protezler veya köprü protezleri yapılabilir. Dişlerin küçültülüp hassas bir şekilde ölçü alınıp, Laboratuvar ortamında işlenerek kişiye özel uyumlu halde gelen dişler, klinik ortamda özel yapıştırıcılarla yapıştırılır.

Eksik dişlerin yerini alan yapay dişler olarak tanımlanan diş protezleri, kişinin ağız ve diş yapısı, eksik diş sayısı ve konumu ya da dişteki harabiyet derecesine göre farklı şekillerde veya farklı malzemelerden uygulanabilir. Bu aşamada diş protezleri; hastaların ihtiyaçları, estetik kaygıları ve sosyo-ekonomik durumlarına göre dişe en uygun çözüme göre çeşitlilik gösterir.

Sabit Protezler

Köprü, kron, kaplama olarak da bilinen sabit protezler, ağızda az sayıda diş eksikliğinde uygulanan ve destek dişlerin kesilmesi (küçültülmesi) ile laboratuvarda hazırlanıp dişlere yapıştırılan protezlerdir.

Kişilerin doğal dişleriyle desteklenen ya da doğrudan doğal dişler üzerinde işlem yapılarak uygulanan sabit protezler, kişilerin diş eksikliklerini ve buna bağlı estetik kusurları düzeltmeye odaklı diş hekimliği uygulamalarıdır. Diş protezleri arasında doğal diş formuna en yakın protez türü olan sabit protezler, ağız içerisinde hareket etmeme özellikleri ile daimi dişleri taklit eden bir yapıya sahiptir. Takılıp çıkartılabilen protezlere oranla hasta tarafından daha kolay kabul edilir ancak uygulanabilmesi için birtakım koşulların var olması gereklidir. Dişlerin hazırlanması ve ölçü alınmasını takiben 2-3 seansta ve 1 haftada işlem tamamlanır.

Sabit protezler kendi içerisinde temel olarak kuron ve köprü uygulamaları ile çeşitlenir.

Kuron: Tek diş üzerine yapılan sabit protezdir. Doğal diş küçültülür, üzerine yapılan kuron (kaplama) özel bir yapıştırıcıyla yapıştırılır ve hasta tarafından çıkartılamaz. Genellikle dişi korumak amacıyla yapılır.

Köprü: Bir veya birden fazla diş eksikliğinde, komşu dişlerin küçültülüp, bunlardan destek alınarak boşlukların doldurulması için yapılan sabit protezlerdir.

Eksik dişlerin yerine protez yapılmazsa ne olur?
Dişlerimiz boşluk bulduğu taktirde hareket etmeye meyillidir. Köprü yapılmadığı taktirde hastanın komşu dişleri ve diğer çenedeki karşıt dişi, çekim boşluğuna doğru hareket eder. Bu nedenle ağızda dengeler bozulup dişlerde devrilmeye, temizlemesi zor boşluklara bu da çürüklere, estetikte bozulmaya, kemik kayıplarına ve ve diş kayıplarına yol açabilir. Eğer uzun süre bu boşluk implant yada köprü ile restore edilmezse bu komşu dişlerde de kayıplar olabilir. Ayrıca diş eksikliği dişin lokalizasyonuna göre çiğneme yetersizliği ve konuşma bozukluklarına da yol açabilir.

Sabit protezler doğal dişin kendisi ya da desteğine ihtiyaç duyan bir uygulama olup, bu anlamda tüm dişsizlik türleri için uygun değildir. Sabit protezlerin uygulanabilmesi için diş eksikliği olan bölgenin iki tarafında en az iki tutucu sağlam ve uzun köklü dişin olması gerekir.

Sabit protezler, Metal destekli protezlerle yapılabilir ancak bu protezlerin alt yapısı gri metalden olur. İçinde metal olduğu için dayanıklıdır. Zirkonyuma göre daha ekonomiktir. Arka grup dişlerimizde tercih edilebilir ancak estetiğin önemli olduğu durumlarda diğer metal destekli porselen kaplamalara alternatif olarak zirkonyum destekli porselenler kullanılmaktadır. Zirkonyum protezler, sahip olduğu ışık geçirgenliği özelliği ile tıpkı normal dişlerde olduğu gibi doğal bir görüntü yakalanır.

Zirkonyum Restorasyonlar: Beyaz tonlarına sahip metal bir element olan zirkonyum, günümüzde en sık tercih edilen sabit diş protezi materyalidir. Zirkonyum kaplama dişler, işlevsellik ve estetik sağlarken, sağlamlığı ile de ön plandadır. Metal alerjisi olan kişilerde uygulanabilen zirkonyum kaplama diş protezleri, pürüzsüz ve doğal bir parlaklığa sahiptir. Zirkonyum esaslı porselenlerin ışık geçirgenliği sayesinde doğal dişlerle tam bir uyum sağlanabilmektedir. Bu sayede mükemmel bir estetik sonuç elde edilebilmektedir. Altında metal yansıması olmadığından metal alt yapılı porselenlerde görülen yapay görüntü kesinlikle oluşmaz. Diş eti uyumu klasik metal alt yapılı porselenlere göre çok daha iyidir. Metal alt yapılı porselenlerde görülen dişeti grileşmeleri zirkonyumda görünmez. Alerjik değildir.  Isı yalıtma özelliği çok iyi olduğu için dişe, az ısı iletirler. Bu sayede zirkonyum esaslı porselen uygulanan dişlerde sıcak/soğuk hassasiyeti oluşmaz. Altta kalan diş rengini maskeleyebildiği için koyu renkli dişlerde bile istediğimiz estetik sonuçlara ulaşılabilmektedir. Diş eti problemlerine ve ağız kokusuna neden olmayan sağlıklı materyallerdir.

Hem ön hem de arka dişlerde güvenle kullanılabilirler.

Hareketli Protezler

Tam protezler:

Doğal dişlerin tamamının eksik olduğu hastalara uygulanan takıp çıkarılabilen dişlerdir. Halk arasında takma diş veya damaklık olarak bilinir.

Tam protezler dokuda destek almaları sebebiyle hareketlidir. Total diş protezleri takıp çıkarılan protezler olduğu için kullanımı diğer protezlere göre daha zordur. Sabit protez konforu ve çiğneme etkinliği beklenmez.

Klasik parsiyel protezler:

Tutuculuğunu ağızda kalan dişlere tutunan kroşe (kanca) ile sağlayan hasta tarafından rahatlıkla takılıp çıkarılabilen protezlerdir. Halk arasında kancalı protez olarak bilinir. Sabit protez uygulanamayan durumlarda yapılan protezlerdir. Bir bölümlü protezde eksik dişlerin yerini dolduran plastik dişler, pembe ya da dişeti renginde bir altyapı ve bunları birbirlerine bağlayan metal bir altyapı bulunur. Bununla beraber en önemli kısmı dişlere tutunmasını sağlayan metal kroşeler kullanılmasıdır.

Hassas bağlantılı protezler:

Burada tutuculuk dişler üzerine gelen kroşeler yerine destek dişlerin üzerine yapılan kuronlar ve tutucularla sağlanır. Uygun diş yapısı olan vakalarda hassas tutucuların yerleştirilmesi sayesinde, kroşelerin neden olduğu estetik bozukluk da engellenmiş olur. Halk arasında çıt çıtlı protezler olarak da bilinir. Maliyetleri ise normal bölümlü protezlere oranla daha fazladır.